OPISY BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH W MEDYCYNIE – NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ – CZĘŚĆ 1

TŁUMACZENIA OPISÓW BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH W MEDYCYNIE

Lista zagadnień związana z tematyką tłumaczeń medycznych nie ma końca, jest ona na tyle obszerna i składa się z tak wielu elementów, że wciąż można mnożyć teksty o tym, jak radzić sobie z tłumaczeniami, od czego zacząć, na co zwrócić szczególną uwagę i jakich błędów nie popełniać. Część z tych elementów została już poruszona we wcześniejszych artykułach. Wciąż jednak należy przybliżyć niektóre zagadnienia.

                Kolejny z serii artykułów poświęconych tłumaczeniom medycznym autorstwa Mariusza Górnicza skupia się na analizie poszczególnych elementów – części mowy, z których składają się poszczególne jednostki znajdujące się w badaniach diagnostycznych. Sformułowania zawarte w tekście, które analizuje autor, oparte są w całości na korpusie tekstów opisów badań diagnostycznych, stworzonych przez samego autora.

JAK TO JEST Z TYM CZASOWNIKIEM…

              Jednym z pierwszych elementów zawartych w opisach wyników medycznych badań diagnostycznych, na które należy zwrócić uwagę jest brak czasownika w postaci orzeczenia w zdaniach opisujących dany przypadek. W polskich opisach przeważają, a wręcz dominują równoważniki zdań: Śledziona niepowiększona, trzustka bez zmian ogniskowych itp. Częstotliwość występowania czasowników i orzeczeń jest mniejsza niż wyrazów funkcyjnych. Czasowniki jest i sąznaleźć można najczęściej w zdaniach niosących dodatkowe, pogłębione informacje: opisywane zmiany zlokalizowane są dość głęboko. Analiza częstotliwości występowania czasowników i orzeczeń w polskich tekstach medycznych ma na celu ukazanie tłumaczowi pewnych prawidłowości w polskich tekstach medycznych. Jasno wynika z nich, iż formy czasowników: uwidocznić, stwierdzić, wykryć występują przede wszystkim w zdaniach przeczących; w zdaniach niosących dodatkowe informacje, dokładnie opisujących stwierdzone nieprawidłowości spotkać się można z częstym użyciem czasowników zawiera, przylega, odpowiada.

SZYK ZDAŃ W TŁUMACZENIACH OPISÓW BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

                W kolejnym kroku przyjrzeć należy się szykowi zdań i podmiotowi. W polskich tekstach medycznych podmiot bardzo często znajduje się na końcu zdania. Najczęściej w roli podmiotu występują nazwy badanego narządu, szczególnie w zdaniach informujących o stanie danego narządu: wątroba o wydłużonym prawym płacie.  W takiej formie zdanie informuje co nowego dzieje się w organizmie, w jego różnych narządach i strukturach, informacja znana znajduje się na początku zdania, informacja nowa zaś na jego końcu.  Rzadziej spotkać można zdania w postaci odwrotnej, opisującej najpierw nieprawidłowość a dopiero później narząd, którego nieprawidłowość dotyczy. Wykonując tłumaczenie na język angielski można pierwszy rzeczownik w zdaniu polskim zrobić podmiotem w zdaniu angielskim: The liver has an elongated right lobe. Czasownikami w  języku angielskim, które zawierają w sobie najwięcej znaczeń i są najczęściej spotykane w tłumaczeniach medycznych w tego typu opisach to shows i demonstrates. Do najprostszych sposobóww tłumaczeniu należy wykorzystanie konstrukcji there is… /there are…., należy pamiętać, że w przeważającej większości angielskie opisy wyników badań są w czasie teraźniejszym.

PRZYMIOTNIKI W TŁUMACZENIACH OPISÓW BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

                 W dalszym rozważaniu częstotliwości występowania poszczególnych części mowy w tłumaczeniach medycznych trzeba zwrócić uwagę na przymiotniki. Należyzachować szczególną ostrożność i rozwagę. Przymiotniki opisujące choroby czy objawy występują częściej w tekstach angielskich niż polskich.  W rodzimych tłumaczeniach, ze względu na specyfikę języka często przymiotnik zastąpiony zostaje rzeczownikiem.

PRZYSŁÓWKI W TŁUMACZENIACH OPISÓW WYNIKÓW BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

                Przysłówki kolejne po przymiotnikach powinny zwrócić naszą uwagę. Spełniają istotną rolę w tekstach opisów wyników badań diagnostycznych, ponieważ informują o lokalizacji wykrytych zmian u pacjenta.  Najczęściej ich wykorzystanie ma na celu dawać informacje, co do lokalizacji danej przypadłości w obrębie danego narządu, struktury anatomicznej, położenia nieprawidłowych zmian  względem konkretnego narządu: obwodowo, przysercowo, dośrodkowo, przyudowo itp.  angielskie odpowiedniki przysłówków  w tego typu tłumaczeniach maja identyczną budowę, zawierają jednak elementy grecko-łacińskie, dlatego też pomocna okazuje się w tym przypadku znajomość łaciny:  podopłucnowo- subpleurally; nadnamiotowy-supratentorial; zakątniczy-retrocacecal.

Więcej informacji o tłumaczeniach opisów badań diagnostycznych znajdziesz również w naszych szkoleniach dla tłumaczy medycznych: tutaj

Źródło: Mariusz Górnicz: Tłumaczenie opisów badań diagnostycznych w medycynie